Onze taal is van oudsher doorspekt met uitdrukkingen die verwijzen naar ons lichaam: Op zijn pootjes terecht komen. Je rug recht houden. Er een hard hoofd in hebben. Het hart op de juiste plek hebben. Goede focus. Het heft in eigen hand nemen. Et cetera. Met de opkomst van de technologische ontwikkelingen leven we in de westerse samenleving echter steeds meer ‘boven de schouder’. Het denken heeft de overhand gekregen. Ons zelf de tijd gunnen om het lichaam echt aandacht te geven en te luisteren naar wat het hoofd, hart en lichaam als team ons vertelt, doen we steeds minder. Tegelijkertijd neemt in de zorg en het onderwijs de druk door ontwikkelingen zoals veranderende systemen, individualisering, krappere budgetten en tekorten aan personeel alleen maar toe. Dit vergroot het risico dat de balans tussen hoofd, hart en lichaam verstoord raakt.

Destructieve stress

Positieve stress is geen probleem, maar op het moment dat je voelt dat er een voortdurende stressreactie in het lichaam ‘aan’ gaat (dit geeft een gevoel van bewegingsonrust of verkramping in je lichaam), neemt het risico op ziektes toe. Ons stress-systeem dateert al uit de oertijd. De tijd dat ons lichaam bij prikkels die duidden op gevaar of dreiging ‘pas op, een beer’ maatregelen trof. Het lichaam gaat dan in de vechten of vluchten modus. Het stress-systeem in ons lichaam werkt nog altijd zo. Echter, in de huidige tijd hebben we niet dagelijks te maken met situaties die echt levensbedreigend zijn. Het stress-systeem hoeft in principe weinig ‘aan’. Volgens neurowetenschappers ontregelt de stress in de huidige samenleving ons stress-systeem. Omdat veel mensen weinig in contact zijn met hun lichaam, herkennen zij vaak de fysieke signalen te laat. Als het stress-systeem te lang ontregeld is, slaan uiteindelijk de stoppen door.

Teamwork

Als je leeft met aandacht voor je hoofd, hart én je lichaam ben je in staat om te zorgen voor een goede balans. Klinkt als een uitdaging in onze hectische informatiesamenleving vol (digitale) prikkels die je aandacht trekken. Maar eigenlijk is het heel simpel. Op het moment dat je bewust met je aandacht in je lichaam kunt zijn, gaan je gedachten naar de achtergrond en kan het voortdurende ‘gesprek’ in je hoofd tot rust te komen. Dit is het moment dat je in staat bent om te ‘weten’ wat goed is voor jou. Het bedenken van creatieve oplossingen in complexe situaties op je werk krijgt weer ruimte. Of dat stemmetje op school tijdens een toets `ik kan het niet’, raakt naar de achtergrond en maakt plaats om nieuwe leerstof op te nemen. Als je hoofd, hart, én je lichaam goed samenwerken kun je bergen verzetten. Dat is teamwork.

The Secret of Change is Focus. Not on Fighting the Old, but on Building the New

Oefening baart kunst

Voel je ‘stress’ opkomen op je werkplek of op school, maak dan gebruik van de mogelijkheden van je eigen lichaam. Maar hoe dan, hoor ik je denken? Heel simpel. Hieronder 2 oefeningen die je overal kunt doen:

1. Kom in beweging en ga bewust met je aandacht naar je voeten. Voel hoe je ‘voeten’ zich afwikkelen als je loopt. Niet aan je voeten denken 😉 , maar voel wat er gebeurt. Voel de druk van je schoen, je sok, alles wat je ervaart. Dit kun je gedurende de hele dag herhalen. Naarmate je beter in staat bent om op deze wijze even contact te maken met je voeten, zul je merken dat op het moment dat je onrust voelt en je de aandacht naar je voeten brengt, het gevoel van onrust zakt.
2. Neem letterlijk een ‘adempauze’ (3 min):

• Stap 1: Ga stevig zitten met beide voeten op de vloer. Sluit je ogen. Ga na wat je ervaart in je lichaam. Stel jezelf de vraag: Hoe voel het op dit moment? Welke gedachten heb ik, wat voel ik in mijn lichaam? Wat neem ik waar? Verander niets. Opmerken is genoeg. Het is zoals het is.

• Stap 2: Ga met je aandacht naar je ademhaling. Naar het in- en uitademen. Je hoeft de ademhaling niet te beïnvloeden. Je voelt de ademstroom naar je buik en terug. Blijf dit enige tijd doen.

• Stap 3: Breid de aandacht voor je ademhaling uit naar je lichaam als geheel, je handen, je houding en je gezichtsuitdrukking. Voel hoe je handen voelen, voel hoe je kaken voelen (zijn ze ontspannen), voel hoe je lichaam voelt in de houding waarin je zit. Neem de lichaamssensaties waar. Je hoeft niets te veranderen. Naarmate je meer geoefend raakt in het voelen van je lichaam, komt de ontspanning bij deze oefening van zelf.

Niemand heeft ooit leren pianospelen door er een boek over te lezen. Zo werkt het ook met het ontwikkelen van lichaamsbewustzijn. Het helpt als je met regelmaat beweegt in aandacht. De gratis app ‘Insight Timer’ kan je daar eenvoudig bij helpen. Via deze app vind je allerlei oefeningen om het bewust voelen van je lichaam in beweging te oefenen.

Mijn passie: bewegen naar groei

Goed voor jezelf zorgen, is opnieuw leren luisteren naar je lichaam. Het is mijn passie als psychomotorisch coach met kinderen en volwassenen te werken aan (fysieke) stress of het leren omgaan met een beperking, dyslexie of andere uitdagingen. Ruimte creëren voor nieuwe, gezonde patronen en vanuit eigen autonomie bewegen naar groei. En soms zit er ergens een blokkade. Met behulp van NLP en reflexintegratie werk ik met je samen om deze op te ruimen.